ویتامین D و نقش آن در تقویت سیستم ایمنی و مقابله با عفونت‌ها

به گزارش پارسینه، این ویتامین محلول در چربی است و با تأثیرگذاری بر غدد پاراتیروئید، استخوان و روده، به تنظیم هموستاز کلسیم و فسفر کمک می‌کند. از آنجا که ویتامین D به بدن این امکان را می‌دهد که کلسیم را جذب کند، در ساخت استخوان‌های قوی و سالم نقش اساسی دارد.

اگر در بدن ویتامین D و کلسیم به اندازه کافی وجود نداشته باشد، استخوان‌ها ممکن است در دوران کودکی به درستی شکل نگیرند و در بزرگسالی ضعیف شوند و احتمال شکستگی آنها افزایش یابد. حتی اگر فرد کلسیم کافی از طریق رژیم غذایی دریافت کند، در صورت کمبود ویتامین D، بدن قادر به جذب آن نخواهد بود. همچنین، تغذیه غنی از کلسیم در دوران بلوغ به ویژه در دختران نوجوان می‌تواند به سلامت استخوانی آنها در دوران یائسگی کمک کند.

علاوه بر نقش استخوانی، ویتامین D می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های مختلفی همچون دیابت، فشار خون بالا، مولتیپل اسکلروزیس (MS)، افسردگی و حتی برخی سرطان‌ها مانند سرطان روده بزرگ، سینه و پروستات مؤثر باشد. در واقع، کمبود ویتامین D به یکی از چالش‌های بهداشتی در سراسر جهان تبدیل شده و یک میلیارد نفر در جهان از این کمبود رنج می‌برند.

کمبود ویتامین D معمولاً بدون علایم مشخص به چشم نمی‌آید و علایم آن می‌توانند بسیار خفیف و مبهم باشند. تنها راه دقیق تشخیص کمبود ویتامین D انجام آزمایش‌های خاص است. عواملی مانند کهولت سن، پوست تیره، چاقی، استفاده مداوم از کرم ضد آفتاب و برخی بیماری‌های مزمن مانند بیماری کرون و سلیاک می‌توانند خطر کمبود ویتامین D را افزایش دهند.

در موارد شدید کمبود ویتامین D، نرمی استخوان (بیماری متابولیک استخوان) ایجاد می‌شود که موجب درد استخوان‌ها و ضعف عضلانی می‌گردد. کمبود خفیف ویتامین D نیز می‌تواند به اختلال در جذب کلسیم و هایپر پاراتیروئیدیسیم ثانویه منجر شود.

کمبود ویتامین D یکی از دلایل اصلی خستگی و بی‌حالی در دانش‌آموزان است و در افرادی که در معرض نور خورشید قرار نمی‌گیرند یا مواد غذایی غنی از ویتامین D مصرف نمی‌کنند، بیشتر مشاهده می‌شود. منابع طبیعی ویتامین D شامل فرآورده‌های حیوانی مانند روغن کبد ماهی، جگر، ماهی‌های چرب، زرده تخم‌مرغ و روغن ماهی است. با این حال، دریافت کافی ویتامین D از طریق رژیم غذایی دشوار است و بهترین منبع رایگان آن نور خورشید است.

ویتامین D نه تنها در تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عفونت‌ها نقش دارد، بلکه به تنظیم عملکرد سیستم ایمنی نیز کمک می‌کند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف ویتامین D در فصل زمستان می‌تواند در کاهش موارد ابتلا به آنفولانزا مؤثر باشد. همچنین در دوران کرونا، افراد مبتلا به کمبود ویتامین D بیش از سایرین در معرض ابتلا به اشکال شدید COVID-19 قرار داشتند.

نوجوانان و کودکان که در مراحل رشد خود هستند، نیاز بیشتری به ویتامین D دارند و کمبود این ویتامین در آنها تأثیرات بیشتری خواهد داشت. برای پیشگیری از کمبود ویتامین D در مدارس، طرح مکمل یاری و توزیع ماهانه مکمل ویتامین D برای دانش‌آموزان در نظر گرفته شده است.