علائمی که نشان می‌دهد مشروب تقلبی مصرف کرده‌اید!

پارسینه: تایید خبر مسمومیت ۲۹ پزشک با مشروبات الکلی تقلبی در شیراز باز هم بحث مشروبات تقلبی و سمی در کشور را داغ کرده است.

 مشروب‌های تقلبی داستان دنباله‌داری است که تاکنون جان خیلی‌ها را گرفته و در حادثه اخیر شیراز هم منجر به از دست رفتن جان یک پزشک و عامل بستری سایر مصرف‌کنندگان هم شده است. البته آمار دقیقی در این باره اعلام نمی‌شود اما آخرین بار تابستان ۱۴۰۲ بود که عباس مسجدی آرانی، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور از مرگ مجموعا ۶۴۴ نفر در پی مصرف الکل تقلبی خبر داد. حالا پس از انتشار اخباری مبنی بر مسمومیت دسته جمعی حدود ۲۹ نفر از پزشکان در شیراز، گفته می‌شود که دادستانی قصد ورود به این حادثه و تشکیل پرونده در این خصوص دارد. برخی هم عنوان می‌کنند که چطور پزشکان قادر به تشخیص مشروب تقلبی از غیرتقلبی نبوده و دچار چنین خسارت زیانباری شده‌اند.

دکتر شاهین شادنیا، رئیس بخش ICU مسمومین بیمارستان لقمان حکیم تهران در این باره می‌گوید: هیچ روشی برای تشخیص مشروب تقلبی وجود ندارد و تمام روش‌هایی هم که در فضای مجازی برای تشخیص آنها عنوان می‌شود شاید تا حدودی کمک‌کننده باشند اما درباره هیچ کدام قطعیت برای تشخیص وجود ندارد.

شادنیا ادامه می‌دهد: اگر الکی دارای بو بود، نمی‌توان به سمی بودن یا نبودن آن حکم داد یا اگر رنگ خاصی داشت، با قطعیت اعلام کرد که تقلبی است. الکل زردرنگ صنعتی است اما همان را هم ماده‌ای اضافه می‌کنند که رنگش سفید می‌شود. الکل اگر بو داشته باشد هم به دلیل الکل طبی است، اما شاید میزان آن کم و درصد زیادی الکل سمی در مشروب وجود داشته باشد. به همین دلیل به جز روش‌های آزمایشگاهی که آزمایش‌های سم‌شناسی روی نمونه الکلی انجام می‌شود هیچ روشی برای اعلام قطعیت یک الکل سمی یا غیرسمی وجود ندارد.

این متخصص سم‌شناسی و مسمومیت‌ها، درباره این که آیا در کشور ما توزیع مشروبات تقلبی زیاد است یا خیر، بیان می‌کند: آمار دقیقی در این باره ندارم اما طی سال‌های مختلف و هر دوره‌ای مسمومیت با الکل‌های سمی رخ داده است. سوابق این مساله در بندرعباس، قم، شیراز و شهرهای دیگر وجود داشته است. در دوره کرونا هم موارد مصرف با الکل‌های سمی و تقلبی افزایش پیدا کرد. ما فقط تعداد بیماران را می‌بینیم و در برخی زمان‌ها این مساله با پیک بیماران مواجه می‌شود و دوباره افت می‌کند.

او در پاسخ به این سؤال که بروز این پیک‌ها آیا دلایل خاصی دارد، عنوان می‌کند: به فصل یا تاریخ خاصی ربط ندارد و به صورت رندم و پراکنده این مساله را در دوره‌های مختلف می‌بینیم.

رئیس بخش ICU مسمومین بیمارستان لقمان حکیم تهران درباره این که برخی مصرف‌کنندگان این مشروب‌ها به دلیل مشکلات قانونی به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کنند و بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرند، بیان می‌کند: در این باره بحث قانونی وجود ندارد و بیمارستان تنها مرکز ارائه خدمات درمانی است. بیمارانی هم که با مسمومیت‌های الکلی به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند، صرفا درمان می‌گیرند، مگر این که خود بیمار قصد شکایت از شخص ارائه‌ کننده مشروب تقلبی را داشته باشد. تاکنون هم ما هیچ موردی نداشتیم که بیمار به دلیل مصرف مشروبات تقلبی مراجعه کرده و به جایی گزارش شده باشد.

شادنیا دلیل اصلی علت تاخیر در این مراجعات را این مساله عنوان می‌کند که بیمار در مراحل اولیه متوجه مسمومیت ناشی از مصرف الکل نمی‌شود و در توضیح بیشتر می‌گوید: علائم این مسمومیت غیراختصاصی است و کسی که الکل‌های سمی و مشروب تقلبی مصرف کرده، در ابتدا همان علائم به اصطلاح مستی را دارد. به تدریج علائمی مثل سردرد، تهوع و استفراغ در فرد بروز می‌کند و افراد این شرایط را ناشی از مصرف الکل در نظر می‌گیرند. بعد از ۱۲ تا ۲۴ ساعت به تدریج علائم مسمومیت با الکل‌های سمی خودش را نشان می‌دهد، اما تاخیر در زمان مصرف تا مراجعه به مرکز درمان رخ داده است.

این پزشک درباره این که افراد چطور می‌توانند در بازه زمانی کوتاه‌تر متوجه چنین مسمومیت‌هایی شوند، عنوان می‌کند: علائم اولیه مشابه مصرف مشروبات الکلی عادی و غیرسمی است اما به تدریج فرد دچار سردرد، تهوع و استفراغ می‌شود. بسیاری از این بیماران دچار علائم بینایی می‌شوند، خواب‌آلودگی و کاهش سطح هوشیاری در آنها رخ می‌دهد. اما به دلیل این که چنین علائمی با تاخیر بروز می‌کند، بیمار زمان حیاتی برای درمان اقدامات درمانی را از دست می‌دهد چون عوارض مسمومیت و تاخیر در درمان ایجاد شده و به نوعی شاید شانس بهبودی از دست رفته باشد.

او توصیه می‌کند که اگر به هر دلیلی افراد مشروبات تقلبی مصرف کردند، در صورت بروز چنین علائمی به سرعت به مرکز درمانی مراجعه کنند تا بررسی‌های اولیه صورت بگیرد. آنها نباید منتظر بروز علائم شدیدتر و تاخیری شوند چون نکته مهم این است که زمان طلایی برای اقدامات درمانی از دست نرود.