درد بی درمان خودکشی رزیدنت ها!

تحریریه پارسینه: همین چند روز پیش بود که خودکشی فاطمه نجاتی، رزیدنت همدانی به دلیل فشار کاری خبرساز شد. انتشار این خبر در فضای مجازی، اما باعث شد تا دوباره مساله خودکشی رزیدنت‌ها بر سرزبان‌ها بیفتد و کاربران نیز به آن واکنش نشان دهند. فردی در صفحه شخصی اش در توئیتر نوشت: «خبر خودکشی رزیدنت ها را هر بار می‌شنوم، روانم به هم می‌ریزد. به این فکر می‌کنم که طرف چقدر زحمت کشیده تا به این مرحله برسد. سال‌ها درس خواندن و تست زدن و تحمل تحقیر، بعد یکدفعه آنقدر به تو فشار می آید که مجبور می شوی همه چیز را تمام کنی! هیچ کسی هم کاری نمی کند! ترسناک است!» کاربر دیگری نوشت: «از ابتدای سال 1402 تا به الان، حدود 30 رزیدنت خودکشی کردند؛ این یعنی افزایش 5 برابری نسبت به سال‌های گذشته! تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل!» خودکشی رزیدنت ها موضوع جدیدی نیست. درسال های اخیر، هر از چند گاهی این مساله در فضای مجازی حاشیه ساز می شود و جامعه پزشکی انگشت اتهام را به سمت وضعیت و شرایط کاری و همچنین معیشتی این افراد دراز می کند. بسیاری از رزیدنت ها می گویند علی رغم فشار کاری بالا و شیفت‌های پی در پی، حقوق بسیار اندکی دارند و برای گرفتن مرخصی نیز با مشکلاتی مواجه هستند. سه سال پیش بود که چندین مورد خودکشی رزیدنت ها به فواصل بسیار کم باعث شد تا دیگر دستیاران پزشکی اقدام به راه اندازی هشتگی تحت عنوان #من_یک_رزیدنت_هستم کنند و از مشکلات و سختی های کار خود بگویند که باعث شده تا برخی از همکارانشان، چشم بر روی همه چیز ببندند و به عمر خود پایان دهند. زهرا، 29 ساله که رزیدنت جراحی قلب است به «پارسینه» می گوید تمامی بار بیمارستان بر روی دوش رزیدنت هاست: «بچه‌ها باید حدود 15 شیفت را پشت سر بگذرانند و به صورت مداوم در اتاق عمل حضور پیدا کنند. حجم کار و تداوم آن باعث خستگی و فرسودگی دستیاران پزشکی به ویژه آنهایی که دارای همسر و فرزند هستند، می شود؛ چرا که خانواده بعضی از رزیدنت ها نمی توانند این حجم از دوری آنها از خانه را بپذیرند و همین هم باعث تشدید مشکلات خانوادگی آنها می شود.» او می گوید که حقوقی که رزیدنت‌ها می گیرند نسبت به حجم کاری‌شان بسیار اندک است و به هیچ عنوان کفاف زندگی‌شان را نمی دهد. بنابراین کسی که  شروع به ادامه تحصیل می کند، باید صابون بی پولی را به تنش بزند یا اینکه منبع درآمد دیگری داشته باشد. «پیام» که رزیدنت ارتوپدی است نیز در گفت و گو با «پارسینه» این موضوع را تایید می کند و می گوید صفر تا صد کارهای یک بیمار با رزیدنت است؛ از معاینه گرفته تا تجویز و انجام عمل جراحی و ترخیص و... . درحالیکه یک پزشک بابت همه این کارها حداقل حقوق را دریافت می کند. از طرف دیگر، حجم کار بالا باعث می شود تا دانشجویان فرصتی برای آموزش و یادگیری نداشته باشند. همه اینها به دستیاران پزشکی فشارهای روحی و روانی تحمیل می کند و باعث می شود تا برخی هایشان توان ادامه دادن نداشته باشند یا مثل بعضی دیگر دست به خودکشی بزنند. حرف های همه رزیدنت ها مشابه به هم است؛ آنها از شیفت های بسیار و ساعات کاری زیاد و همچنین عدم امکان استفاده از مرخصی و حقوق پایین گلایه دارند. آنها می گویند تا همین چند سال پیش، حتی برایشان بیمه نیز رد نمی شد و حالا یکی دو سال است که بیمه دارند. مهدی هم که رزیدنت داخلی است همه این مشکلات را تایید می کند. او که رزیدنت سال آخر است به «پارسینه» می گوید: «شرایط سخت رزیدنتی باعث شد تا خیلی از همکلاسی هایم همان اول کار عطای ماندن را به لقایش ببخشند و انصراف بدهند؛ برای مثال از ۳۵ نفر دانشجو، ۱۴ نفر ترک تحصیل کردند.» به گفته او، خیلی ها هم دارند کارهای مهاجرت شان را درست می کنند تا بروند، چون انگیزه ای برای تحصیل ندارند.

۳۰ درصد دستیاران پزشکی به خودکشی فکر کرده‌اند

 همه این مشکلات دست به دست هم داده و باعث شده تا شاهد افزایش خودکشی در بین جامعه دستیاران پزشکی باشیم. آنطور که «ایرنا» گزارش داده، نتایج تحقیقی فهمیه سعید، استادیار گروه روانپزشکی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در سال ۱۴۰۱ بر روی تعدادی از رزیدنت ها انجام داد، نشان داد حدود ۳۰ درصد دستیاران پزشکی به خودکشی فکر کرده‌اند. این آمار حتی اگر قابل تعمیم نباشد به هر حال تخمینی از وضعیت موجود را نشان می‌دهد.مهمتر از نتایج این تحقیق تعداد دستیاران پزشکی هستند که خودکشی موفق داشته‌اند. آماری که سازمان نظام پزشکی اعلام کرده نشان می‌دهد در یکسال گذشته ۱۶ دستیار تخصصی خودکشی کرده‌اند البته وزارت بهداشت حتما آمار دقیق‌تر و بیشتری دارد اما متاسفانه این آمار را محرمانه می‌دانند و اعلام نمی‌کنند. بر  اساس این پژوهشس، شاخص آمار خودکشی بر مبنای تعداد در صدهزار نفر در سال است. اگر آمار ۱۶ خودکشی موفق رزیدنت‌ها را در یکسال اخیر مبنا قرار دهیم. با توجه به جمعیت حدود ۱۵ هزار نفری رزیدنت‌های کشور آمار خودکشی رزیدنت‌ها در ایران حدود ۱۰۰ در صدهزار نفر می‌شود. این آمار در جمعیت عمومی بر اساس آمار رسمی پزشکی قانونی ۶.۵ در صد هزار نفر است البته تخمین‌های غیر رسمی این میزان را حدود ۱۰ در صدهزار نفر نشان می‌دهد.

خودکشی رزیدنت ها و خالی ماندن ظرفیت های پزشکی!

مشکلات بسیار رزیدنت ها و خودکشی برخی از آنها در سال های گذشته باعث شد تا چندی پیش محمد رئیس زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی در برنامه تلویزیونی «کشیک» به این موضوع واکنش نشان دهد: «من هیچ اولویتی را برای سیاست گذاران و مسئولین اصلی نمیبینم که وضعیت نیروهای طرحی و رزیدنت هارا در اولویت قرار بدهند. حداقل در این دو سالی که درگیر مسائل رزیدنت ها و پزشکان طرحی هستم، برای حل مشکلات رزیدنت ها و پزشکان طرحی به شکل کلان فکری نشده است برعکس اقدامات سلبی هم تشدید شد.» به گفته او، قبلا رزیدنت ها فقط یک تعهد محضری می دادند الان رزیدنت ها را بر خلاف رای دیوان موظف می کنیم ضامن بیاورند این هم نوعی اقدام سلبی است. از طرفی شرایط انصراف را هم به قدری سخت کرده ایم همه اینها منجر به این شد که در حال حاضر در برخی رشته های تخصصی با کمبود شدید ورودی مواجه شویم. امسال ورودی رشته طب اورژانس زیر ۵ درصد و اطفال ۳۶ درصد پر شد و ظاهرا هیچ کسی این حرف را جدی نمی گیرد البته ما آمار می دهیم اما اتفاق خاصی رخ نداده است ربطی هم به این دولت و آن دولت ندارد.در سال ۹۹ که رزیدنت بیهوشی پذیرش کردیم امسال ۷۹ هستند که فارغ التحصیل خواهند شد.در سال ۱۴۰۲ هم نزدیک ۸۰ نفر وارد دوره بیهوشی شدند. . او در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر علت  روند افزایشی خودکشی در بین جامعه فرهیخته پزشکی می گوید: «علت کاملا مشخص است. قوانین ، برخورد و انتظارات از نیروهای در حال تحصیل،انترن ها، پزشکان عمومی در حال طرح و رزیدنت ها مربوط به چهاردهه قبل است در حالی که شرایط چهار دهه است که عوض شده است یعنی ما رزیدنت را با شرایط ۲۰ سال قبل مدیریت کنیم و همان انتظارات را داریم از طرفی قوانین را سخت تر و پرداختی ها را هم کم کردیم.» مشکلات رزیدنت ها و عدم تمایل برخی از آنها به ادامه تحصیل یا ازدیاد خودکشی در بین آنها درحالی است که بسیاری از متولیان حوزه درمان از کمبود پزشک و خالی ماندن ظرفیت های پزشکی در رشته هایی مثل اطفال و بی هوشی و داخلی و... سخن می گویند؛ موضوعی که سال گذشته سخنگوی سازمان نظام پزشکی در رابطه با آن هشدارد و گفت: « احتمال دارد مجبور شویم پزشک خارجی وارد کنیم.»

به گزارش «پارسینه» و به نقل از عصر ایران، اگرخدای ناکرده به دلایل مختلف فکر خودکشی به ذهنتان افتاد و نمی‌دانستید که چگونه با این تفکر اشتباه مبارزه کنید پیشنهاد ما به شما این است که حتما با دو شماره تلفن ١٢٣ و یا ١٤٨٠ تماس بگیرید و با کارشناسان باتجربه صحبت کنید.افرادی که در آن سوی خط تلفن با شما صحبت می‌کنند معمولا روان‌شناس یا روانپزشک هستند و با روش‌ها و تکنیک‌های روانشناسانه با مخاطبان خود صحبت می‌کنند؛ شاید این گپ وگفت بیش از چند دقیقه طول نکشد اما می‌تواند ار وقوع بسیاری از حوادث تلخ جلوگیری کند. یکی دیگر از امتیازهایی که این تماس‌ دارد، محرمانه بودن آن است. یعنی هر کس می‌تواند در زمان ضروری بدون اینکه خودش را معرفی کند و یا نشانی بدهد با این شماره‌ها تماس بگیرند و از خدمات راهنمایی و مشاوره رایگان استفاده کنند.